Ana Sayfa : Hekimler İçin

Hekimler İçin

Kolposkopi Terminolojisi ve Yeterli Kolposkopi

Genel olarak kolposkopik görünüm normal, anormal ve yeterli, yetersiz olarak değerlendirilmektedir. Kolposkopik değerlendirmede üç temel ve önemli basamak raporlanmalıdır: serviksin tam vizualize edilmesi, Skuamo-kolumnar bileşke (SKB)’nin görülmesi ve transformasyon zonu (TZ)’nun vizualize edilmesidir.

Serviks tam olarak görülmelidir; görülmemesi ya da inflamasyon, kanama gibi kısıtlayıcı durumların varlığı rapor edilmelidir. İnflamasyon, kanama ya da herhangi bir sebeple serviksin tam vizualize edilemediği durumlarda kolposkopi yetersiz olarak değerlendirilmelidir.

Serviksin tam vizualize edilmesi aşaması sonrası bir sonraki basamak SKB ve TZ’nin izlenmesidir. SKB; tam veya parsiyel olarak izlendi ya da izlenmedi şeklinde rapor edilmelidir. Uluslararası Servikal Patoloji ve Kolposkopi Federasyonu (IFCPC) transformasyon zonunu 3 tip olarak sınıflandırmıştır. Tip-1 TZ ektoservikal yerleşimli, tam görülen tiptir. Tip-2 TZ endoservikal komponent içerir ancak yine de tam vizualize edilir. Tip-3 TZ ise endoservikal komponent içerir ve tam vizualize edilemez. Tip-2 ve Tip-3 TZ’lerin değişken oranlarda ektoservikal komponentleri vardır. SKB ve TZ’nin tam olarak vizualize edilemediği durumlarda (Tip-2 ve Tip-3 TZ) endoservikal spekulum yardımıyla tam değerlendirilmeye çalışılır. SKB ve TZ’nin değerlendirilemediği durumlarda kolposkopi yine yetersiz olarak rapor edilmelidir.

Normal Kolposkopik Bulgular
Orijinal skuamöz epitel, orijinal kolumnar epitel ve normal görünümlü TZ izlenmelidir. Orijinal skuamöz epitel pembe yüzeyli izlenir ve asetik asit uygulaması sonrası renk değişikliği olmamaktadır. TZ’de ise nabothi kistleri ve düzenli damar yapıları izlenir.

Anormal Kolposkopik Bulgular
IFCPC terminolojisine göre normal olarak değerlendirilmeyen bir servikal incelemede genel prensip olarak lezyonun lokalizasyonu TZ içinde-dışında olduğu belirtilir. Saat kadranına göre yeri lezyonun büyüklüğü, lezyonun kapladığı servikal kadran sayısı, servikste kapladığı alan yüzdesi belirtilmelidir. Bunlara ek olarak anormal bulgular da Grade 1 (Minör), Grade 2 (Majör) ve non-spesifik lezyonlar olarak üç grupta toplanmıştır.

Aseto-beyaz Epitel: Basit kolposkopik muayene ile görülmeyip asetik asit uygulaması sonrası 60-120 saniye bekledikten sonra meydana gelen beyaz lezyonlar şeklindeki görünüm. Beyazlanma hızı, lezyonun yüzeyden kabarık olup olmaması ve dens beyaz (istiridye beyazı) şeklinde olup olmaması belirtilmelidir. Anormal TZ’nin en yaygın bulgusu olarak kabul edilse de CIN için spesifik değildir. İyileşmekte olan epitelde ve immatür skuamöz metaplazide de görülür.

Lökoplaki (Hiperkeratoz): Asetik asit uygulanmadan önce görülen beyaz plaklardır. Epitel tabakası üzerindeki keratin tabakası nedeniyle oluşur. Normal serviks skuamöz epiteli, non-keratinize çok katlı yassı epitel formasyonundadır. HPV, CIN, kanser; diyafram, pesser, tampon kullanımı; kronik travma vb. gibi çok sayıda sebebi olabilir. Ancak günümüzde en önemli sebebi HPV enfeksiyonu kabul edilmektedir ve lökoplaki alanından biyopsi alınmalıdır.

Punktuasyon: Normal epitel tabakasının düzgün kapiller yapıları bulunmaktadır. Displastik süreç başladığı zaman benzer paralellikte damar yapıları da oluşmaktadır. Epitelin yüzeyine doğru çıkıntı yapan bu anormal vasküler demetlerin uçları kolposkopik incelemede nokta nokta bir gürünüm alır ve buna punktuasyon adı verilir. Punktuasyonun ince veya kaba olması da lezyonun derecesi ile ilişkili olduğu için belirtilmelidir.

Mosaizm: Bir üst paragrafta punktuasyon görülme mantığına paralel şekilde meydana gelen, aseto-beyaz epitel bloklarının etrafını sararak bir ağ oluşturan bu damar yapıları kolposkopik incelemede mozaik bir görünüm şeklinde ortaya çıkmaktadır. Yine punktuasyona benzer şekilde ince ya da kaba olması lezyonun derecesi ile paralellik göstermektedir ve bu sebeple belirtilmelidir.

Atipik Damarlanma: Tüm vücutta olduğu gibi servikste de damarlanmanın bir sistematiği mevcuttur. Büyük arterlerden küçüklere dallanarak kapiller ağlarda sonlanır; küçükten büyüğe doğru venöz yapılar şeklinde birleşerek devam etmektedir. Ancak Displastik süreçle birlikte meydana gelen anormal damar yapılarında bu simetri ve sistematik kaybolmaya başlar. Genellikle düzensiz ve horizontal seyredip kısa dallanmalar yaparlar. İnterkapiller mesafe normalde ortalama 50-200 mikrometre arasındadır. Displazide bu mesafe artar, displazi derecesi arttıkça mesafe de paralel olarak artmaktadır.

IFCPC Servikal Kolposkopi Terminolojisi

Yayınlar